Niets mooiers dan de papieren encyclopedie

Ziko, ‘Universiteitsbibliotheek Nijmegen: grote spectrum encyclopedie‘

“Mam, wat voor een onderwerp moet ik voor mijn spreekbeurt kiezen?” Het is een zin die ik vaak heb moeten uitspreken. Spreken voor een grote groep, ik ben mij er geen ster in. Uiteindelijk komt het wel weer goed. Maar wat moet je nu eigenlijk vertellen, een kwartier lang? Natuurlijk had ik hobby’s. En huisdieren. Het favoriete onderwerp bij kinderen voor hun beurt voor de klas. Maar dat was mij te makkelijk, niet interessant genoeg. Bovendien waren dat de onderwerpen die ik in de klassen daarvoor al had gebruikt. Voetbal en konijnen. Weinig innovatief. Gelukkig heeft mijn moeder de oplossing. Een dikke encyclopedie. Wat een geluk. Onderwerpen te over, met uitgebreide uitleg waar je wel wat van kan maken. Een uurtje bladeren levert je zo al minstens drie geschikte spreekbeurten op. Wat hadden wij het makkelijk. En wat hebben kinderen het tegenwoordig moeilijk.

Weet wat je zoekt

Kinderen zoeken steeds meer informatie via het wereldwijde web. En dat is goed. Er is veel te vinden, als je weet waar je moet kijken. Via Google typ je één of meerdere zoekwoorden, waarna je een uurtje zoet bent met alle gevonden hits te bekijken. Wikipedia brengt je een schat aan informatie, en linkt naar verschillende bronnen. En via allerlei startpagina’s gerangschikt per onderwerp ben je zo bij op een breed scala aan onderwerpen. Toch hebben al die nieuwe mogelijkheden éénzelfde probleem. Ze gaan er vanuit dat je weet wat je zoekt. En dat is nu juist wat zo moeilijk is wanneer je een onderwerp zoekt. Je weet niet wat je wilt. Je kunt dan natuurlijk uren rond surfen. Ongetwijfeld dat je wel een onderwerp tegen komt. Maar waarom pak je niet die oude encyclopedie uit de kast?

Encyclopedie

Die goede, oude, ietwat versleten encyclopedie. Voor mensen die weten wat ze zoeken is ook deze heel simpel in gebruik.  Je kijkt achterin het en bladert vervolgens terug naar de pagina waar naar verwezen wordt. Maar dat is niet alles wat het boek te bieden heeft. Het grote voordeel ten opzichte van internet is dat je er rustig doorheen kunt bladeren. Bladzijde voor bladzijde sla je om, net zolang tot je iets vindt waar je tot voor kort misschien wel nooit van gehoord hebt. Je eigen interesse is gewekt, waarna je via andere kanalen natuurlijk nog altijd extra informatie kunt vinden. Daarbij komt dat de encyclopedie door een nauwkeurige redactie is samen gesteld. Alle informatie is getoetst aan wat we tot dan voor waar houden. Iets waar we op internet minder goed in zijn.

Toets je bron

Natuurlijk doet Wikipedia zijn best om al haar artikelen te voorzien van correcte bronnen. Toch is de site, waar iedereen aan mee kan werken, gevoelig voor verkeerde informatie. Daarnaast zijn er diverse partijen die pagina’s proberen te voorzien van inhoud die de werkelijkheid er mooier of beter uit laat zien. En niet alleen commerciële partijen. Ook individuen proberen informatie over zichzelf te filteren, aan te passen of mooier te maken. Gelukkig is hier gedegen controle. Maar zodra je de online encyclopedie verlaat is het nog maar de vraag wat de waarde van de bronnen zijn. Complottheorieën die halve waarheden vertellen, satirische nieuwspagina’s en medisch wetenschappelijke sites geven een vertekend of verkeerd beeld van de waarheid. En niet iedereen is even goed in staat om juist of onjuiste informatie van elkaar te onderscheiden. Dat maakt het internet niet de beste bron voor je werkstuk of spreekbeurt.

Papier

Daarom moeten we waarde blijven hechten aan de papieren pillen. Nee, het is niet makkelijk om zo’n encyclopedie overal mee naartoe te slepen. De vele kilo’s maken het geen pretje. Maar als goede informatiebron voor een werkstuk is er niets dat aan het boek kan tippen. Behalve dan qua actualiteit. Want een encyclopedie uit de vorige eeuw, die zal nog wel eens een verkeerd beeld kunnen schetsen. Voor de rest: pak hem eens uit de kast, als je iets nodig hebt voor school of je studie. Meer informatie nodig? Dan kun je altijd nog het internet op!