In het bos wonen geeft je niet meer vrijheid

“Met de jaarwisseling heb ik mezelf verplicht om te kijken of er iets was dat ik nog echt wilde doen. En toen kwam ik dus uit op leven in de natuur.” Met die gedachte besloot Martin Krijnen uit Oosterhout zijn oude leven vaarwel te zeggen en betrekking te nemen in de bossen tussen Breda en Oosterhout. Alles heeft hij achtergelaten. Waarom? Omdat hij niet langer het gevoel had vrije keuzes te kunnen maken. Is dat een terechte constatering?

Gevangen

Krijnen voelt zich gevangen in de maatschappij. Hij voelde zich verplicht banen aan te nemen die hij helemaal niet aan wilde nemen. En dus gaf hij alles op. Naar eigen zeggen voelt hij zich heerlijk. De natuur geeft hem nog meer dan hij had kunnen voorzien. Naast de verwachte rust voelt hij zich goed door de hele dag bezig te zijn. En dat blijkt wel uit het filmpje van BN de Stem maakt. Krijnen ziet er gezond uit na twee maanden in de natuur te hebben verbleven. Niets om je zorgen te maken dus.

McCandless

Dat is niet zo vanzelfsprekend. Wat Krijnen doet lijkt voort te komen uit een romantische blik op de natuur. Wie denkt daarbij niet direct aan de film Into the Wild, die is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Chris McCandless? Ook McCandless kan zich niet vinden het het materialisme van onze maatschappij. Ook hij besluit alles weg te geven en zich te richten op een leven in de natuur. Hij maakt van alles mee, beschrijft dat in zijn dagboek en leeft van wat er op zijn pad komt. Maar uiteindelijk merkt McCandless dat het leven in de natuur toch niet zo mooi is als hij zich had voorgesteld. Het is moeilijk overleven in Amerika. Iets wat Krijnen wellicht ook nog zal gaan merken. Kun je echt los komen van de maatschappij, wil je overleven?

Vrijheid

Want dat is het experiment dat McCandless en Krijnen uitvoeren. Ze verkiezen een vrijheid boven het meedoen in de maatschappij die hen allerlei regels oplegt. Maar zijn ze werkelijk vrijer in de natuur? Of kiezen ze de ene begrenzing, die van de samenleving, voor een andere begrenzing, die van de natuur? En houden ze zich daarom niet voor de gek wanneer ze zichzelf afzonderen van anderen om te doen alsof ze nu veel vrijer zijn? Wat beiden doen is hun burgerlijke vrijheid opgeven en daarvoor in de plaats een natuurlijke vrijheid te verkiezen. Maar wat die laatste vrijheid voorstelt, dat is niet echt duidelijk.

Autonomie

Want echte vrijheid, die ontstaat pas wanneer je actief deelneemt aan de maatschappij. Aldus Aristoteles. Vrijheid hangt voor hem nauw samen met autonomie: de mogelijkheid van de mens om zelf wetgever te zijn. Niet alleen expliciet als wetgever in politieke zin, maar vooral ook als moreel persoon die zijn eigen leven vorm dient te geven. Daartoe behoort de mens opgevoed te worden om te kunnen regeren, en dat later in zijn leven daadwerkelijk doen. Jezelf uit de maatschappij trekken is volgens de Griekse filosoof je eigen menselijkheid ontkennen. De mens is een sociaal dier en behoort daarom met anderen samen te leven. In die tijd ook hoogst noodzakelijk. Wie gaat er anders voor je zorgen, wanneer je dat zelf niet langer kunt?

Terugkeer

Nu lijkt het erop dat Krijnen niet tot het eind van zijn leven in het bos blijft leven. Het is onderdeel van een kunstproject, om zo beter te kunnen reflecteren hoe het leven in de huidige maatschappij is. En dat lijkt hem beter te lukken wanneer hij zich uit die omgeving wegtrekt. Dat is geen vreemde gedachte.Wanneer je zelf ergens onderdeel van bent, is het moeilijk om allerlei zaken duidelijk te onderscheiden. Door zelf anders te leven, kun je kritischer kijken naar wat er om je heen gebeurt. Hopelijk kijkt Krijnen dan wel naar zowel de negatieve als de positieve punten van wat een maatschappij te bieden heeft. Anders laat hij zich vooral beïnvloeden door de redenen waarom hij uit de maatschappij gestapt is. En als dat gebeurt, wat is dan daar de waarde van geweest als dat geen nieuwe inzichten oplevert?