Tussen 10 en 12: de banaliteit van een mededeling

“Goedemorgen. Zijn je ouders thuis? Kunnen we misschien even binnenkomen?” We moeten u mededelen dat uw zus is overleden.”

De wereld van Mike staat stil. Even daarvoor was hij nog aan het stoeien met zijn nieuwe vriendinnetje. Katja staat in de kamer, hoort de mededeling en weet zich geen raad. Wat moet ze doen? Mike gooit de deur dicht, loopt de keuken in en slaat een keukenkastje aan diggelen. Katja loopt naar de deur en laat de agenten binnen. Met z’n vieren halen ze Mike’s vader en moeder op. De film verschuift naar hun personages, wat ze doen in de tijd tot ze de verschrikkelijke mededeling van hun zoon te horen krijgen. Het heeft iets banaals. Hun wereld gaat nog even door, terwijl die van hun zoon niet langer draait. Het is de banaliteit van de mededeling van een onaangekondigde dood, waarvan niemand weet wat hij op dat moment ermee moet.

Robin

Tien jaar geleden kreeg ik met een zelfde mededeling te maken. Een goede vriend was de dag er voor niet op zijn werk verschenen. Niets voor hem. Zijn ouders waren gebeld en na rond zoeken, bellen en mailen was hij terecht. Hij zat in Brabant bij kennissen van de camping waar hij met zijn familie ieder jaar naartoe ging. De volgende dag zou hij thuiskomen. Het was een vreemde situatie. Niemand begreep het. Met de vriendengroep besluiten we zijn ouders bij te staan en hem thuis op te wachten, een warm welkom te heten. Robin doet wel vaker gekke dingen, het is een jongen vol humor, die ogenschijnlijk geen problemen kent. We kijken naar het nieuws, teletekst, Robin is nog steeds niet terug. ’s Avonds laat wordt er aangebeld. Twee politieagenten vragen of ze binnen mogen komen. Dan komt de mededeling. “Uw zoon heeft zelfmoord gepleegd. Hij is voor een trein gestapt.” In de kamer is het stil. Er klinkt een angstschreeuw, anders weet ik het niet te beschrijven, er komt een soort besef.

Telefoon

We blijven nog lang zitten. Maar niemand weet wat hij moet doen. We proberen elkaar te troosten. Proberen een anekdote op te halen. Het lukt niet. Het bericht heeft ons allen doen verstommen. Dan staan we op, condoleren de ouders en gaan naar huis. Op de fiets bel ik mijn vriendin. “Wat is er”, vraagt ze. “Waarom lach je?” Ik huil, huil harder dan ik ooit gedaan heb. Ik probeer haar duidelijk te maken dat Robin, mijn goede vriend Robin, dood is. Dat we nooit meer met elkaar zullen voetballen, Champions League kijken of naar het Waterspektakel zullen gaan. Ik klink hysterisch, denk ik. Ze begrijpt het, wenst me sterkte, spreekt af morgenvroeg gelijk langs te komen. Dat vind ik fijn. Alleen zijn wil ik niet.

Thuis

Als ik thuis kom, ziet mijn vader direct dat er iets is. Ik vertel hem het verhaal. Ook hij huilt. Zacht. Hij kent Robin ook, als coach van het voetbalteam en de enige twee Gouwenaren reed of hij of Robins vader ons naar de voetbalvelden toe. Het is de eerste keer dat ik mijn vader zie huilen. Het verbaasd me, maar op dat moment dringt het nog niet door wat dat moment met mij doet. We zitten zwijgend op de bank, drinken een glas water, weten niets te zeggen. Het leven staat voor ons beiden stil, het doet er niet meer toe. We gaan naar bed, maar van slapen komt niet veel. ’s Ochtends staat mijn moeder klaar. Ze omhelst me. “School heeft gebeld, ze vragen of je langs wilt komen om in kleine groep met Robins vrienden te praten. Ik denk dat het goed is om te gaan.” Mijn moeder werkt in een verzorgingshuis en gelooft dat praten over belangrijk is om het rouwproces te starten. Ze heeft natuurlijk gelijk. Het geeft weer een beetje zin aan het leven, de machteloosheid verdwijnt, we huilen met elkaar, maar herhalen ook de mooie momenten en grappen. We hebben weer iets om handen.

Machteloosheid

Maar dat is niet waar Tussen 10 en 12 over gaat. De film laat de machteloosheid zien waar je door getroffen wordt bij die mededeling. Het niet weten hoe je moet reageren, wat je moet doen, het moment dat de wereld er even helemaal niet toe doet. Hoe ga je om met het nieuws dat iemand, zo’n jong iemand, plotseling uit je leven is verdwenen en nooit meer terug zal keren? Je weet het op dat moment niet. Dat is wat Tussen 10 en 12 ijzersterk laat zien. Het brengt precies dat gevoel over. En dat in minder dan anderhalf uur.